10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü
Her Zaman Ve Her Yerde Herkes İçin Ruh Sağlığı
Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu her yıl 10 Ekim’de kutlanan “Dünya Ruh Sağlığı Günü” için bu yılın temasını “Eşitliksiz Bir Dünyada Ruh Sağlığı” olarak belirlemiştir.
Bu sene tüm dünya, milyonlarca insanın ruh sağlığını da etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle küresel olarak eşi görülmemiş bir sağlık önceliği yaşamaktadır. Dünya virüsü kontrol altına almak ve çözüm bulmak için mücadele ederken, yaşanan endişe, korku, izolasyon ve kısıtlamalar belirsizlik ve duygusal sıkıntıları artırmaktadır.
Şu an dünya çapındaki salgının etkileri dışında, dünya genelinde ruh sağlığı alanında zaten pek çok ihtiyaç mevcuttu. DSÖ 2001 Dünya Sağlık Raporuna göre yaklaşık 450 milyon insan, dünya çapında sağlıksızlık ve engelliliğin önde gelen nedenleri arasında yer alan ruhsal bozukluklarla yaşamaktadır. DSÖ 2012 Dünya Sağlık Raporuna göre ise her dört kişiden biri hayatlarının bir aşamasında ruhsal bir bozukluktan etkilenirken, zihinsel, nörolojik ve madde kullanım bozuklukları, toplam küresel hastalık yükünün %13'ünü oluşturmaktadır. Bu tablo, ruh sağlığına her zamankinden daha fazla öncelik verilmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir.
Mevcut küresel acil sağlık durumu altında hiç kimsenin ruh sağlığı hizmetinden mahrum bırakılmaması gerekir. Psikososyal destek ve ruh sağlığı ulusal planları, COVID-19 salgınının ruh sağlığı sonuçlarını ve vatandaşlar üzerindeki etkisini ele almalıdır. Ülkemizde Mart 2020 tarihinden bu yana etkisini gösteren COVID-19 salgın sürecinde erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanabilmesi için 81 ilimizde pandemi psikososyal destek planlama ve çalışmaları yapılmıştır.
Covid 19 Döneminde Herkes İçin Erişilebilir Ruh Sağlığı Çalışmalarımız:
Pandemi Ulusal Eylem Planında psikososyal destek hizmetleri ve nasıl verilmesine ilişkin bir dizi düzenleme yer almaktadır. COVID-19 ile mücadele kapsamında 18 Mart 2020 tarihinde, 81 ilde psikososyal destek hizmeti verecek telefon hatlarının kurulması talimatlandırılmış, bu tarihten itibaren ilimizde de hizmet verilmeye başlanmıştır.
Halkın ve sağlık çalışanlarının değişen günlük yaşam alışkanlıkları ve kendileri ve sevdikleri için duydukları yoğun kaygı, öfke, korku, çaresizlikten kaynaklanan stresin en aza indirebilmesi, kronik ruhsal bozukluğu olan ve takibi gereken bireylere ve ailelerine verilen desteğin sürdürülebilmesi, ayrıca sosyoekonomik sorunlar yaşayan bireylerin Vefa destek, SYDV, İŞKUR, ŞÖNİM ya da Çocuk İzlem Merkezine doğru yönlendirmenin yapılabilmesi için kurulan hatlarda, yetişkin ve çocuk ergen psikiyatristleri, psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcilerden oluşan Müdürlüğümüz personelleri hizmet vermektedir.
Yurtlarda ya da evlerinde karantina altında olan vatandaşlara veya sağlık çalışanlarına Bakanlığımızca “Psikolojik Bilgilendirme Rehberi” hazırlanmış ve vatandaşlarımıza olası psikolojik tepkiler nelerdir ? Zaman ilerledikçe neler olabilir ? Kendimizi iyi hissetmek için neler yapabiliriz ve ne zaman bir uzmandan destek almalıyız ? başlıklarını içeren bilgilendirmeler yapılmıştır. Moral ve rehberlik hizmeti kapsamında video, e-broşür, e-katolog, e-afişler ve kamu spotları hazırlanarak vatandaşlarımıza sunulmuştur.
COVID-19 ile mücadele kapsamında hatlar üzerinden psikososyal destek hizmeti ruh sağlığı çalışanlarımızın (psikiyatri uzmanı, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve çocuk gelişimci); yetkinliğinin artırılması ve hızlı oryantasyon amacıyla, coronavirüsten korunma yolları, sağlık çalışanına destek, stresle başa çıkmanın yolları, vaka yönetimi ve online ruh sağlığı hizmetinin nasıl alınacağı konularında online olarak Sağlık Bakanlığımız “Ulusal Sağlık Eğitim Sistemi üzerinden “Covid-19 ile Mücadelede Psikososyal Destek Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Eğitimi” alması sağlanmıştır.
Eşitsizlik, ayrımcılık ve damgalanmaya daha çok maruz kalan/kalma ihtimali olan “kadınlar, kız çocukları, engelli, yaşlı, kronik rahatsızlığı olan, bağımlı bireylere ve afetzedelere yönelik hizmetlerimiz devam etmektedir. 5395 ve 6284 Sayılı Kanunlar kapsamında sağlık tedbirlerinin uygulanması, ruh sağlığı hastalarının ve bağımlı bireylerinin muayene ve tedavisinin sağlanması hususunda gerekli işlemler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca Müdürlüğümüzde görevli 2 sosyal çalışmacının Karadeniz’de yaşanan sel felaketinde afetzedelere ve çalışana destek amacıyla psikososyal destek ekibinde görevlendirilmeleri sağlanmıştır.
İlimizde bulunan Mengücek Gazi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Bölümü, Sağlıklı Hayat Merkezi ve Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’miz vatandaşlarımıza ruh sağlığı alanında hizmet verilen birimlerimizdir. Mengücek Gazi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi’nde ayaktan muayene mevcut olup vatandaşlarımız 182’yi arayarak ya da hastaneye giderek randevu alabilirler. Sağlıklı Hayat Merkezi; sağlığa yönelik risklerden birey ve toplumu korumak, sağlıklı hayat tarzını teşvik etmek, birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirmek ve bu hizmetlere ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla kurulan çok amaçlı yapılardır. Ruh Sağlığı Danışmanlığı ve Çocuk ve Ergen Sağlığı Danışmanlığı birimleri ile SHM hizmet vermekte olup vatandaşlarımız SHM’ye giderek randevu alabilir ve muayene olabilir. Toplum Ruh Sağlığı Merkezi tarafından kronik, ağır ruhsal rahatsızlığı olan hastaların yaşadıkları ortamda takip ve tedavilerinin yapılması sağlanır. Bu sayede hastaların toplumun dışına atılmadan ve dışlanmadan toplumla birlikte yaşamaları hedeflenir. İlimizde 1 adet TRSM bulunmakta olup bilişsel, yönetsel ve sosyal beceri alanlarında yıkıcı etkisi nedeniyle yeti yitimi ile giden şizofreni ve benzeri psikotik bozuklukları ve duygudurum bozuklukları gibi kronik ruhsal bozuklukları olan bireyler başvuruda bulunabilir.
Ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetleri herkes için her zaman her yerde bir insan hakkıdır. Erişilebilir hizmetlerin artırılması ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesi için çok önemlidir. Birliktelik hareketine siz de ortak olun, herkes için daha iyi bir yaşamın savunucusu olun !