Tüm dünyada yanlış, gereksiz, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımı çeşitli boyutlarda sorunlara neden olmaktadır. Bu etkiler arasında hastalık ve ölüm oranlarında artış olması, ilaçların yan etki riskinin artması, kaynakların yanlış tüketilmesiyle sonuçta temel ilaçlara bile ulaşılabilirliğin azalması, acil ve temel ilaçlara karşı gelişebilecek dirence dayalı olarak, tedavinin ekonomik ve sosyal maliyetinin artması sayılabilir. Bu nedenlerden dolayı dünyada çeşitli çözüm yolları üretilmeye, geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda dünyada “Akılcı İlaç Kullanımı (AİK)” çalışmaları başlatılmıştır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı hastaların tedaviye uyuncunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, advers olay görülme sıklığının artmasına, tedavi maliyetlerinin artmasına ve mide böbrek ve karaciğer başta olmak üzere birçok organda hasara neden olabilir
Akılcı İlaç Kullanımı İlkeleri; Belirlenen doğru ilacın,doğru miktarda, doğru uygulama yoluyla,doğru zamanlama ile,yeterli bilgilendirme yapılarak ve maliyet uygunluğu da dikkate alınarak kullanılmasıdır.
Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilinmesi Gerekenler
Hasta olunduğu zaman tedavi için ilaca ihtiyaç duyulup duyulmadığını doktor belirler ve ilaç tedavisi gereken durumlarda kullanılacak olan ilaca doktor karar verir.
İlaç tedavisi kişiye özgüdür. Birine iyi gelen bir ilaç, başka birine iyi gelmeyebilir. Başkalarının ilaçları kesinlikle kullanılmamalıdır.
İlaçlar, doktorun hastaya ve tedaviye göre belirlediği miktarda ve sürede kullanılmalıdır.
Doktor tarafından belirlenmiş olan tedavi süresine mutlaka uyulmalıdır. Doktorun belirlediği süreden önce ilaç tedavisi kesilmemeli ya da ilaçlar daha uzun süre kullanılmamalıdır.
İlaçların ancak doğru miktarda kullanıldığında etkili olduğu unutulmamalıdır. Eksik miktarda ilaç alınması tedavinin tam olarak sağlanmasını önlemektedir. Fazla miktarda ilaç alınması ise zararlı etkilere neden olabilmektedir.
İnternet yoluyla ilaç/ürün satın alınmamalıdır. İlaçların doktorun gerekli görmesi halinde reçetelendiği ve sadece eczaneden temin edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Her ilacın bir son kullanma tarihi vardır. Son kullanma tarihi geçmiş ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.
İlaç kullanırken vücutta fark edilen değişimler (kaşıntı, çarpıntı, ağrı, yüksek ateş gibi) ile ilgili doktor ve eczacı bilgilendirilmelidir.
Eczaneden reçetesiz olarak ilaç alınmamalıdır.